Leren lijden

Op een gewone dinsdag stap ik in mijn auto om naar kantoor te gaan. Ik draai de sleutel om in het contact maar er gebeurt niks, de accu is leeg. Ik had de lampen van mijn auto aan laten staan. Dus ik ging heen en weer naar de winkel om startkabels te halen, mijn huisgenoot wakker maken om zijn auto te gebruiken, motorkappen openmaken, startkabels aansluiten en de motor ging weer aan. Terwijl ik opnieuw in de auto stap, voel ik in mijn buik iets omhoog komen. Het is dat gevoel wat je hebt voordat je moet huilen. Ik vroeg me alleen af wat de aanleiding was. Het was niet zo dat ik emotioneel werd van het wonder dat mijn auto het weer deed. Ik rij de snelweg op en voordat ik het doorheb begin ik oncontroleerbaar te huilen, de tranen vloeien over mijn wangen en het enige wat ik nog kon denken was: ‘ik kan het niet meer’. Alsof deze kleine gebeurtenis iets opentrok wat al maanden in mijn binnenste speelde. Waar komt dit ineens vandaan?

 

Zere plek
Na een aantal gesprekken met Loïs, vrienden en mijn collega’s werd het mij duidelijk; het lukt me niet om mijzelf te zijn. Ik beweeg mee met wat ik denk dat er van mij verwacht wordt. Ik zeg de dingen waarvan ik denk dat mensen willen dat ik ze zeg, in plaats van wat ik écht denk en echt voel. Nog steeds bang voor afwijzing.  Ik weet wel wat God over mij zegt, ik ken de bijbelteksten, hij wijst mij niet af. Ik spreek zelf zo vaak over identiteit, maar toch doet die plek weer zeer.

 

Quick fix
Ik vertel je nu over een gebeurtenis uit mijn leven, en hoe lief ik het ook vind als mensen mij bemoedigen met: ‘je mag gewoon jezelf zijn’, voelt dit niet als de kern van wat er speelt. Kan ik eigenlijk zelf wel omgaan met lijden? En kan ik omgaan met de vragen die horen bij dat lijden? Om eerlijk te zijn is het antwoord nee. Ik heb het gevoel dat ik niet mag omvallen of de vragen die ik heb niet mag stellen. Welke verwijten of one-liners krijg ik dan op me af? Hoe kan ik zo snel mogelijk een ‘quick fix’ vinden voor waar ik mee worstel?

 

Mede-lijden
Nog vaak zie ik gebeuren dat als iemand zijn/haar verdriet, rouw of kwetsbaarheden met andere christenen deelt, we daar geestelijk op reageren. Zonder te vragen wat we voor diegene kunnen doen beginnen we uit eigen initiatief een gebed of bijbeltekst uit te spreken en kunnen we compleet voorbij gaan aan de troost die iemand nodig heeft of de schouder om op te leunen. En begrijp me niet verkeerd: gebed en God’s woord zijn krachtige wapens om in te zetten, en zijn in staat om te troosten! Maar ziet God’s vaderhart weerspiegelen er ook niet uit als een omarming of een schouder waar je op kunt leunen? Misschien zijn we het mede-lijden wel verleert. En dan praat ik ook zeker tegen mijzelf. We proberen nog zo vaak om het lijden zo snel mogelijk de kop in te drukken en er van weg te rennen. We proberen God te begrijpen of om elkaar uit te leggen waarom een wonder, genezing of het ingrijpen van God uitblijft. En zullen we daar eens eerlijk over zijn met elkaar? We weten het niet.

 

Paradoxen
Het is ook niet zo gek dat we dat doen, we zijn namelijk enorm beïnvloed door het Griekse denken. In deze manier van denken zijn kennis, wetenschap en logica ontzettend belangrijk en willen we dat alles klopt en een dat er oplossingen komen. Het past niet in het Griekse denken dat God zowel wel als niet geneest, dat Hij heilig en genadig is, zichzelf wil laten kennen en ondoorgrondelijk is en noem er zo nog maar een paar op. Deze paradoxen gaan in tegen ons gevoel van logica, want wij willen alles snappen en begrijpen. God heeft ook een mystieke kant en wordt door David als ondoorgrondelijk beschreven. Hoe kunnen we daarmee omgaan?

 

Boy on the moon
Ik hoorde laatst een interview over dit onderwerp, naar aanleiding van het nummer ‘Boy On The Moon’ van Benjamin William Hastings. In het interview schetste hij een metafoor waarbij hij de wijsheid van God vergeleek met de maan. Hij zei: Als ik vanaf de aarde naar de maan kijk, dan zie ik een grote witte cirkel. Maar ik weet dat de maan een planeet is en dat de maan ook een kant heeft die ik niet kan zien, dat is de kant waar het licht nu niet op schijnt. Je zou kunnen zeggen dat dit de ‘dark side of the moon’ is. Als we naar God kijken dan kunnen we een stuk van hem zien, maar nog niet alles. God laat zich kennen en is ook ondoorgrondelijk. Maar dat betekent niet dat de kant die we nog niet kunnen zien van God de ‘dark side of the moon’ is, want er is geen spoor van duisternis in Hem! Het betekent slechts dat er een deel van Hem is dat wij nog niet kunnen zien of begrijpen. Gods wijsheid gaat voorbij ons begrip. Ons geloof mag er misschien veel meer uitzien als vertrouwen, zonder te moeten begrijpen. Want het niet volledig kennen van God hoeven we niet bang voor te zijn. En toen zei hij: ‘Its not the dark side of the moon, but the far side of the moon’. Ik mag leren rusten in het niet volledig kunnen begrijpen en uitleggen van God. Waarom? Omdat Hij mij uitnodigt om Hem te vertrouwen. En is dat niet wat geloof is? Kunnen kiezen voor vertrouwen in een goede God, ookal snap ik het niet, ookal voel ik het niet en ookal is het niet altijd logisch voor mij.

 

Is God écht goed?
Ik geloof dat we rust mogen vinden in de realiteit waarin we zitten. Dit is niet de hemel. We zijn nog op aarde, in afwachting van de komst van Jezus. Dat zal het tijdperk zijn waarin we voorgoed afscheid nemen van pijn, ziekte en onrecht. We blijven ons uitstrekken naar de wonderen die hij kan doen, en soms gebeurt dat ook niet. Mijn verlangen is dat we met elkaar zullen omarmen dat we God niet volledig kunnen begrijpen, maar wel volledig kunnen vertrouwen. Dat zijn goedheid er niet altijd uitziet als onze definitie van goedheid. We mogen God gaan vertrouwen in Zijn wijsheid. En dat begint denk ik met overgave. Waarbij we teruggeworpen worden op de vraag: geloof ik dat God écht goed is? En dat betekent dat als wij of de mensen om ons heen geconfronteerd worden met lijden, en we snappen er niks van, we die vraag mogen neerleggen bij God en er dan op mogen vertrouwen dat Hij goed is. Hoe mooi zou het zijn als dat de paradox is waarmee we mogen leren leven.

 

Gedicht
Ik heb over dit proces in mijn eigen leven een kwetsbaar en eerlijk gedicht geschreven die ik graag met je deel. Je kunt de video vinden via de onderstaande link, het gedicht begint op 11:14.

Bekijk hier het gedicht