Is er toekomst voor de traditionele kerk?

Dat is iets wat veel mensen zich tegenwoordig afvragen. Zeker nu het ene na het andere onderzoek zorgwekkende cijfers laat zien. Kranten berichten regelmatig over kerken die moeten sluiten. Maar waar de algehele teneur pessimistisch is, willen wij vooral betrokken zijn bij wat God aan het doen is. Want ook dit is onderdeel van Zijn kerk. God geeft Zijn kerk nooit op. Tegen de algehele trend in is er ook een grote beweging gaande in Nederland als het gaat om herleving van de kerk! Elke denominatie is aan het zoeken en overleggen over haar toekomst en voortbestaan. En ik kan je uit eigen ervaring vertellen: niets is mooier om betrokken te zijn bij Zijn herstelwerk!

Pioniers
Want wist je bijvoorbeeld dat vele tientallen pioniersinitiatieven binnen de PKN groeien? En dat nieuwe missionaire ideeën inmiddels uitmonden in nieuwe kerken? Ook andere denominaties zijn nieuwe wegen aan het vinden. ‘Assen zoekt‘ (www.assenzoekt.nl) is bijvoorbeeld zo’n initiatief. Hier worden principes toegepast die voor de langere termijn lijken te gaan werken.

Urgentie
De urgentie voor verandering is bijna overal voelbaar. Christelijke media schrijven wekelijks over nieuwe initiatieven en ook over nieuwe inzichten m.b.t. inhoud en vorm van kerk en theologie. Het Koninkrijk van God is daarin hét thema. Dit komt ook terug op veel conferenties, centrale dagen, synodes en overkoepelende ontmoetingen. Ook bij de kerkraden waar ik vanuit Royal Mission wordt uitgenodigd merk ik dat ze heel goed beseffen dat er wat moet gebeuren. De moed en het lef neemt toe om dingen daadwerkelijk anders te gaan doen. Want hoe dan ook: men wil met de belangrijkste boodschap die er is de volgende generatie bereiken. Veel kerkraden beseffen dat er met name voor jonge gezinnen met kinderen, tieners en jongeren iets moet veranderen om hen vast te houden, en nog belangrijker, in verbinding te brengen met het hart van God de Vader. Elementen tijdens de dienst mogen daarvoor geen drempel zijn.

Liturgie
Daarom is de eredienst op zondag inmiddels een terugkerend onderdeel waarover gesproken word. De prachtig ingerichte liturgie heeft tientallen decennia mensen opgebouwd maar is nu aan verandering toe. Waar oudere generaties uit het ‘modernisme’ de nadruk leggen op geloofskennis willen de jongeren juist aangesproken worden door geloofsbeleving (post-modernisme). In een aantal kerken in Noord Friesland waar we op het gebied van jeugdwerk mogen meebouwen wordt de eredienst inmiddels daarom één zondag per maand opnieuw vorm gegeven. Er wordt in deze diensten nu speciaal gefocust op de belevingswereld van gezinnen met kinderen, tieners en jongvolwassenen. Hoe hoopvol?!

Veel op het Spel
Gevolg voor de invulling van deze diensten is bijvoorbeeld dat er heel weinig meer uit het liedboek wordt gezongen. Een hele verandering voor mensen die dit generaties lang gedaan hebben en hierin veel troost en beleving vonden. Er wordt vaak een spel gedaan aan het begin van de dienst en er is bijvoorbeeld een muziekgroep die de begeleiding van het zingen verzorgt. Voor veel mensen een fikse aanpassing op wat ze gewend zijn. Daarbij wordt heel bewust ‘een verbinder’ gezocht die de verschillende onderdelen aan elkaar praat in plaats van alleen de dominee aan het woord te laten. Andere mensen een plek geven helpt om meer mensen zich ‘thuis’ te laten voelen.

Pijnpunt
Een veel gehoord pijnpunt bij deze nieuwe diensten is dat er in een keer wel heel erg veel op de schop gaat. “Kunnen tieners en jonge gezinnen niet ook een beetje rekening houden met de ouderen?” De ervaring leert echter dat ouderen zich wel vaak kunnen aanpassen, maar dat het grootste deel van de jongeren dat veel lastiger vind. Als ze zich niet (meer) thuis voelen, komen ze gewoon niet meer. En hoe komen ze dan in aanraking met de Vader? ‘Hoeveel pijn aanpassing ook doet, liefde vraagt offers en eist niets. Als de liefde je drijft dan durf je af en toe je eigen smaak of voorkeuren aan de kant te zetten? En zeg nou zelf wat is een zondag in de maand?

Hoe dan?
Veel mensen worden heel enthousiast van het idee van een gezinsdienst, maar vragen zich regelmatig af; ‘Hoe doe ik dat dan?’ Als Royal Mission zijnde gaan we in gesprek hierover met kerken om te begrijpen wat de nood is, wat men drijft, waar de pijn zit en hoe we kunnen helpen? We beginnen altijd met de samenstelling van een team. Vervolgens wordt vooraf met elkaar nagedacht over- en antwoord gegeven op de vraag “Hoe willen we dat de wijk/het dorp over 5 jaar spreekt over ‘onze’ kerk en de diensten. Waar doen we het ten diepste voor?” Moet er hoop worden gevonden, willen we dat mensen zeggen dat ze zich welkom voelen? Of moet de kerk hen helpen op allerlei praktische punten? Kortom, om welke redenen willen wij dat de kerk blijft bestaan en bekend staat? Eerst weten wat je werkelijk drijft geeft je focus over hoe je o.a. je kerkdienst invult.

Onderlinge liefde
We stellen heel dringend de vraag: ” Waarom is de kerk er in de eerste plaats? Om welke zaken stond de kerk in het begin van haar bestaan eigenlijk bekend? Jezus heeft onder andere gezegd: “Aan jullie onderlinge liefde zal iedereen weten dat jullie mijn discipelen zijn” (Joh 13:35). Het gevolg was…… en zij stonden in de gunst bij het gehele volk (Hand 2:47). Heel Jeruzalem sprak positief over de kerk, moet je voorstellen!! Wat een aantrekkingskracht. Wat vertelt dit jou over je eigen kerk? Over je aantrekkingskracht? Mogen vormen in de weg zitten? Maar ook over waar je aan vast zit. Wil je iets niet opgeven omdat je bijvoorbeeld verandering lastig vind of omdat je daar steun van ondervind? Is God eenzijdig of zijn wij dat soms?

Meer weten?
Wil je meer horen over hoe we dit proces in kerken met jeugdwerker begeleiden, of ben je nieuwsgierig naar andere onderwerpen m.b.t. kinder- en jeugdwerk? Aanstaande donderdag 10 oktober geven we een workshop hierover op de inspiratieavond kinder- en jeugdwerk die we als Royal Mission organiseren in GKV de Morgenster in Leeuwarden.
Je kunt je nog aanmelden: https://www.royalmission.nl/activiteiten/inspiratiedagen/